ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ-ΑΝΑΛΥΣΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

     Το Toronto's Port Lands (περιοχή του λιμανιού του Τορόντο), βρίσκεται στο Οντάριο του Καναδά, νοτιοανατολικά του κέντρου του Toronto και απέχει περίπου 5 χιλιόμετρα από αυτό. Προσεγγιστικά, τα γεωγραφικά του σύνορα είναι βορειοδυτικά το Gardiner Expressway και η λίμνη Shore Boulevard, νοτιοδυτικά το Τoronto Island, το Inner Harbour, το  Ashbridges Bay ανατολικά και νότια η λίμνη Οντάριο.

     Η περιοχή  ήταν ελώδης, λόγω του δέλτα του ποταμού Ντον που βρισκόταν εκεί, και παρείχε ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη ποικίλων ειδών φυτών, πτηνών και άλλων ζώων. Αρχικά, συνδεόταν με το Toronto Island, μέχρι και τη βίαιη καταιγίδα του 1858, η οποία διατάραξε τη συγκεκριμένη δομή, μετατρέποντας το σύνολο σε μια σειρά νησιών.

     Λόγω της υπερχείλιση των Εκβολών του ποταμού Ντον, ο μηχανικός Edward Henry Keating (1844-1912), επινόησε την ιδέα της αλλαγής της πορείας του ποταμού προς το Inner Harbor. Αυτή η δράση είχε ως αποτέλεσμα, τη δημιουργία του μεγάλου καναλιού ναυτιλιακής σημασίας, το Κeating Channel, το οποίο συνέβαλε στη ραγδαία βιομηχανική ανάπτυξη της περιοχής που ξεκίνησε το 1910, άκμασε μέχρι τα μέσα του 20^ου αιώνα και από το 1980 άρχισε η εξασθένησή της. 

     Σήμερα, οι λιμενικές και οι βιομηχανικές χρήσεις έχουν μειωθεί σημαντικά. Παρόλο που υπάρχουν και μερικές εμπορικές χρήσεις, ο τόπος χαρακτηρίζεται από την κυριαρχία των υπολειμμάτων των  εγκαταλειμμένων βιομηχανικών εκτάσεων και τους ελάχιστους χώρους πρασίνου.  Στοιχεία που καθιστούν αναγκαία την ανάπλαση της περιοχής, καθώς και η αναζωογόνηση του ποταμού Ντον.

αεροφωτογραφία υπάρχουσας κατάστασης

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ

     Το 2007, το Toronto Waterfront, με την υποστήριξη του Δήμου του Toronto, διοργάνωσε έναν διεθνή διαγωνισμό.  Στόχος του διαγωνισμού ήταν η σύλληψη ενός οράματος, το οποίο θα αποσκοπεί στη δημιουργία ενός αναδιαμορφωμένου αστικού και φυσικού περιβάλλοντος που θα βασίζεται στις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και θα αναβαθμίσει την περιοχής του Toronto's Port Lands και ειδικότερα του  Lower Don Lands. Πιο συγκεκριμένα, έθεσε ως βασικές κατευθύνσεις: την αναζωογόνηση των εκβολών του ποταμού Ντον, τη δημιουργία ενός πάρκου κατά μήκος του ποταμού, τη σύνδεση των νέων συνοικιών με το waterfront και τη βιώσιμη κινητικότητα, μέσω της ενίσχυσης των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς της περιοχής.

    Η πρόταση που κέρδισε στον διαγωνισμό, ήταν της ομάδας εργασίας με επικεφαλή τον αρχιτέκτονα τοπίου Michael Van Valkenburgh,(στην ομάδα εργάστηκαν και άλλες ειδικότητες, όπως, αρχιτέκτονες (Behnisch Architects), οικολόγοι, μηχανικοί κλίματος, πολιτικοί μηχανικοί, πολεοδόμοι, κ.α). Η κριτική επιτροπή θεώρησε ότι το όραμα της συγκεκριμένης πρότασης περιλαμβάνει τολμηρές κινήσεις που συντελούν στην εναρμόνιση των διαφορετικών στοιχείων κατά μήκος του ποταμού. Βασικοί στόχοι της ομάδας αποτελούν: η αποκατάσταση των εκβολών του ποταμού και γενικότερα της υποβαθμισμένης περιοχής, η δημιουργία μιας νέας ‘’εικονικής ταυτότητας’’ του ποταμού, η αναβάθμιση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς και γενικότερα η επίτευξη μιας οικονομικά εφικτής βιωσιμότητας.

φωτορεαλιστικό μοντέλο πρότασης

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ-ΔΟΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

    Η κεντρική ιδέα του σχεδιασμού είναι ο μετασχηματισμός της τοποθεσίας, μέσω της επανατοποθέτησης των φυσικών στοιχείων, των δικτύων μεταφοράς και του αστικού ιστού, προκειμένου το πρώην βιομηχανικό τοπίο να γίνει βιώσιμο και να επαναπροσδιοριστεί η σχέση του με το περιβάλλον. Αφενός μεν η επιτακτική ανάγκη του αειφόρου ελέγχου των πλημμυρών του ποταμού Ντον, και αφετέρου δε, η επιθυμία μετατροπής του γραμμικού σχήματος του ποταμού σε οργανικό, οδήγησε στην μετεγκατάσταση των εκβολών του ποταμού Don από το Κeating Channel, σε σημείο ανατολικότερο, εντός της περιοχής Lower Don Lands.  

     Το Keating Channel διατηρείται, λόγω της μεγάλης ιστορικής του σημασίας, ως είναι ένα κατασκεύασμα της βιομηχανικής εποχής, και γίνεται κεντρικό σημείο μιας νέας γειτονιάς, η οποία θα αναλυθεί στη συνέχεια. Η δημιουργία των νέων εκβολών αποτελεί  βασικό στοιχείο του σχεδιασμού, διότι κατά μήκος τους αναπτύσσονται οι νέες οικιστικές ενότητες και οι χώροι πρασίνου διαρθρώνονται σε αλληλεξάρτηση με αυτές. Συνεπώς, δημιουργείται μια πλούσια περιοχή από οικολογικής άποψης, με θετικό αντίκτυπο στην αστική ανάπτυξη της περιοχής.

διαγραμματική απεικόνηση μετακίνησης εκβολών ποταμού Ντον

     Αξίζει να αναφερθούν και οι βασικές προτεραιότητες του σχεδιασμού, οι οποίες είναι:

•             Η δημιουργία δυναμικών και διαφορετικών κοινοτήτων-γειτονιών, που η κάθε μια θα έχει τη δική της ταυτότητα, βάσει των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του άμεσου περιβάλλοντός της. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα, την δημιουργία ενός πολύπλοκου χωρικού μοντέλου, μέσα στο οποίο θα συνυπάρχουν και θα αλληλεπιδρούν ποικίλοι αστικοί σχηματισμοί που θα εναρμονίζονται πλήρως με το φυσικό στοιχείο.

•            Σχεδιασμός δύο τύπων χώρων πρασίνου: το ενίοτε γραμμικό αστικό πράσινο των δημόσιων χώρων, το οποίο διαμορφώνεται από το εκάστοτε πολεοδομικό ιστό, και τα φουτουριστικά και ακανόνιστα θεματικά πάρκα, που δημιουργούνται από το υδάτινο στοιχείο, καθώς και από τον αστικό ιστό που ‘’διακόπτεται’’ από το πράσινο, και θα συγκεντρώνουν ποικίλες κοινωνικές δραστηριότητες.

•             Η εφαρμογή συνεκτική δόμησης, με βιώσιμες πυκνότητες, προκειμένου να περιοριστεί η αστική διάχυση.

•            Η μίξη χρήσεων γης για την ελαχιστοποίηση των καθημερινών μετακινήσεων των κατοίκων.

•            Έμφαση στη μεταφορά και στην προσβασιμότητα, με τη δημιουργία νέων συνδέσεων, προκειμένου, ο ποταμός Don να μην διασπάει την ενότητα του συνόλου και να απομονώνει ορισμένες γειτονιές. Επίσης, σχεδιάστηκε και ένα ευρύ δίκτυο ποδηλατοδρόμων και πεζοδρόμων.

τύποι χώρων πρασίνου

οδικό δίκτυο

     Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι, το πρόγραμμα έχει βραβευτεί για τα θετικά αποτελέσματα που θα έχει για το κλίμα και το περιβάλλον της περιοχής, για το συγκοινωνιακό του επίτευγμα, για τον φουτουριστικό του σχεδιασμό (2009 BEX Διεθνές Βραβείο), καθώς και για τον πολεοδομικό του σχεδιασμό (2008 ASLA Βραβείο).

Η ΓΕΙΤΟΝΙΑ KEATING CHANNEL

     Για την καλύτερη κατανόηση των χρήσεων γης, των χαρακτηριστικών των κτιριακών όγκων και της σχέσης τους με τον δημόσιο χώρο, είναι συνετή η ανάλυση της περιοχής-γειτονιάς Κeating Channel, της οποίας το όνομα προήλθε από το πρώην βιομηχανικό κανάλι της περιοχής.

     Η γειτονιά Keating Channel βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του Lower Don Lands, και θα είναι η πρώτη περιοχή που θα σχεδιαστεί. Σημαντικός θα είναι ο ρόλος του καναλιού, διότι κατά μήκος του θα αναπτύσσονται οι χώροι πρασίνου, τα πάρκα, οι διαδρομές, καθώς και τα καταστήματα και οι καφετέριες. Προκειμένου, το κανάλι να μην αποτελέσει εμπόδιο της συνέχειας του αστικού ιστού, σχεδιάστηκαν τέσσερεις γέφυρες για τη διέλευση αυτοκινήτων, πεζών και ποδηλάτων.

     Στο σχέδιο της περιοχής προβλέπεται η δημιουργία 25 μπλοκ, με περίπου 4.000 οικιστικές μονάδες, που θα διακρίνονται για την αρχιτεκτονική τους ποιότητα και για τη μορφολογική τους ποικιλία.

ΕΙΔΟΣ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ ΚΑΙ ΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗΣ

     Η μίξη χρήσεων γης είναι εμφανής στην περιοχή. Υπάρχουν χώροι κατοικίας, χώροι εργασίας, εμπορικές χρήσεις υπερτοπικού χαρακτήρα, καθώς και χρήσεις τοπικού κέντρου που εξυπηρετούν τις καθημερινές ανάγκες των κατοίκων της περιοχής. Επίσης, υπάρχουν και κοινωνικές εξυπηρετήσεις, πολιτιστικές χρήσεις και χρήσεις εκπαίδευσης.

     Οι χρήσεις είναι τοποθετημένης σε κατάλληλα σημεία, έτσι ώστε αυτές που συσχετίζονται με τις καθημερινές εξυπηρετήσεις των κατοίκων να είναι κοντά στις κατοικίες, ενώ εκείνες που έχουν υπερτοπικό χαρακτήρα, να είναι εύκολα προσβάσιμες και να χωροθετούνται σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας

σχέδιο χρήσεων γης

σχέδιο που απεικονίζει τους τρόπους μετακίνησης

ΑΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

     Ο αστικός χώρος χαρακτηρίζεται από μια συνεχή αλληλεπίδραση του ανθρωπογενούς με το φυσικό περιβάλλον. Όσον αφορά το σχήμα των αστικών σχηματισμών, τα δύο κεντρικά δομημένα τμήματα της περιοχής, που διαχωρίζονται από χώρους πρασίνου, όταν έρχονται σε επαφή με τα θεματικά πάρκα το σχήμα τους γίνεται περισσότερο οργανικό, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες πλευρές τους, που διαμορφώνονται βάσει των υπαρχουσών χαράξεων της περιοχής (γραμμικό σχήμα καναλιού, περιφερειακό δρόμο ταχείας κυκλοφορίας). 

     Οι χώροι πρασίνου υπάρχουν διάχυτοι σε πολλά σημεία εσωτερικά της περιοχής, καθώς και περιμετρικά του δομημένου περιβάλλοντος. Βλέποντας την κάτοψη της περιοχής, κυριαρχεί η αίσθηση της επικράτησης των χώρων πρασίνου, που διαμορφώνονται από τα ιδιαίτερα στοιχεία του περιβάλλοντος, απέναντι στο δομημένο περιβάλλον.  Επομένως, ο αστικός ιστός μοιάζει σαν να ’γεννιέται’’, μέσα από τους χώρους αυτούς, ενώ ταυτόχρονα καταφέρνει να συνυπάρχει αρμονικά μαζί τους. 

     Οι γέφυρες που διασχίζουν εγκάρσια το κανάλι αποτελούν συνέχεια του οδικού δικτύου, αποσκοπώντας στην καλύτερη συνδεσιμότητα των περιοχών, προκειμένου, το θεματικά πάρκα να μην αποτελούν εμπόδιο εγκάρσιων μετακινήσεων. 

     Συνεπώς, ο συνολικός σχεδιασμός, αποσκοπεί στην αποκατάσταση του περιβάλλοντος  στην αρχική του μορφή, πριν τη βιομηχανική επανάσταση, όταν ο ποταμός Ντον ήταν ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη της ζωής στην περιοχή, έτσι και τώρα, καθίσταται κεντρικό στοιχείο του σχεδιασμού και της διαμόρφωσης των δημόσιων χώρων.

ΚΤΙΡΙΑΚΟΙ ΟΓΚΟΙ-ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΧΩΡΟΣ

     Οι κτιριακοί όγκοι διακρίνονται για τη μορφολογική και τυπολογική τους ποικιλία και ο κάθε τύπος εκφράζει τα χαρακτηριστικά της σχέσης του με το περιβάλλον. Διακρίνουμε τα Edge Condition κτίρια (1-3 ορόφους), τα Podium (4-6 ορόφους), τα Mid-rise (7-10 ορόφους), τα Base Tower (11-20 ορόφους) και τα Point Tower (21+ ορόφους).  Η μείωση του ύψους των κτιρίων είναι ανάλογη της μείωσης της απόσταση του αστικού ιστού από το νερό. Έτσι, παρατηρούμε χαμηλότερα κτίρια κοντά στο κανάλι, που συμβολίζουν και τη μετάβαση από τον συνεκτικό αστικό ιστό στο φυσικό περιβάλλον. Αυτή η εναλλαγή του ύψους των κτιρίων, καθώς και η ύπαρξη κτιρίων με πολλές ακμές είναι συνηθισμένα στο Toronto.

κατηγορίες κτιριακών όγκων

     Έμφαση δίνεται και στη βιοκλιματική αρχιτεκτονική, τουλάχιστον 2000 τ.μ. δωμάτων θα είναι φυτεμένα, στην εξοικονόμηση ενέργειας, στον βέλτιστος ηλιασμός των εσωτερικών χώρων των κτιρίων, στη ρύθμιση της έκθεσης στον άνεμο κ.α. Στους δημόσιους χώρους, λαμβάνονται μέτρα για τη διατήρηση ενός βιώσιμου και άνετου μικροκλίματος, για το λόγω αυτό υπολογίζεται το ύψος των κτιρίων και οι αποστάσεις τους για ηλιασμό των χώρων.

ηλιασμός-μορφολογία

     Τέλος, όσον αφορά τη μετάβαση από τον ιδιωτικό χώρο στον δημόσιο, διακρίνονται δύο κατηγορίες:

·         Η μετάβαση από την κατοικία (τυπολογία Π ή Ι Ι) στον ημιδημόσιο-κοινόχρηστο χώρο οικοδομικού τετραγώνου, ο οποίος στέφεται ενίοτε προς έναν εσωτερικό δρόμο, στον οποίο βρίσκεται και η είσοδος της οικιστικής μονάδας.

·         Η μετάβαση από μια εμπορική χρήση στον δημόσιο χώρο που πραγματοποιείται χωρίς τη διαμεσολάβηση κοινόχρηστου χώρου (οι εμπορικές χρήσεις έχουν συνήθως και διαφορετική τυπολογία και πιο συμπαγή δομή από τους κτιριακούς όγκους των κατοικιών)

σχέδιο δημόσιων χώρων

Πηγές:

http://www.mvvainc.com/project.php?id=60

http://www.waterfrontoronto.ca

http://behnisch.com/projects/426

http://www.asla.org/awards/2008/08winners/013.html

http://en.wikipedia.org/wiki/Port_Lands

ΣΥΓΡΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΡΙΩΝ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΩΝ ΑΣΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

1^ο:  ανάπλασης περιοχής  Cabuço de Baixo 5

2^ο: γειτονιά BedZED

3^ο:  αναζωογόνηση περιοχής  Lower Don Lands

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

     Η μελέτη αυτή αποσκοπεί στην ανάλυση διαφορετικών αστικών σχηματισμών που προκύπτουν βάσει των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του περιβάλλοντος, την ‘’οπτική γωνία’’ του σχεδιαστή, καθώς και τις κατηγορίες και τη σοβαρότητα των προβλημάτων κάθε περιοχής.

     Παρά τη διαφορετικότητα των επεμβάσεων, έχουν ως κοινή αφετηρία, τον άνθρωπο και αποσκοπούν στην καλύτερη ικανοποίηση των αναγκών του, είτε ξεπερνώντας τα εμπόδια που προκαλεί ο τόπος (Cabuço de Baixo 5), είτε αξιοποιώντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής ( Lower Don Lands), είτε μέσω της υλοποίησης ενός βιώσιμου μοντέλου προστασίας του περιβάλλοντος (BedZED).

     Πιο συγκεκριμένα, το πρόγραμμα ανάπλασης της περιοχής  Cabuço de Baixo 5 επιλέχθηκε, κυρίως λόγω του πολυδιάστατου ρόλου των κτιριακών μονάδων, που αποτελούν ταυτόχρονα και ιδιωτικούς και δημόσιους χώρους, καθώς και συμβάλουν στην αντιμετώπιση των δυσκολιών μετακίνησης των κατοίκων που προκαλούνται από το έντονο φυσικό ανάγλυφο. Η μελέτη του BedZED επιλέχθηκε, λόγω της έμφασης που δίνει στην προστασία του περιβάλλοντος, και κατ’ επέκταση στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής. Τέλος, η αναγέννηση της περιοχής Lower Don Lands μελετήθηκε, κυρίως λόγω της δημιουργίας μιας νέας σχέσης  μεταξύ του δομημένου και του φυσικού περιβάλλοντος.  

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ-ΔΟΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

     Ο αστικός σχεδιασμός εξαρτάται και από άλλους παράγοντες, όπως είναι για παράδειγμα, οι υπάρχουσες συνθήκες του περιβάλλοντος και τα οικονομικά δεδομένα της περιοχής. Αυτό έχει ως συνέπεια, οι βασικές αρχές του, προκειμένου να είναι ρεαλιστικές και εφικτές να προσαρμόζονται σε κάθε περίπτωση. Για τον λόγο αυτό, το πρώτο παράδειγμα, που στην ουσία είναι μια ανάπλαση παραγκούπολης, δίνει έμφαση κυρίως στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και όχι τόσο στην αειφόρο ανάπτυξη και στη διαχείριση ενέργειας. Αντίθετα, στο BedZED, η μηδενική ενεργειακή κατανάλωση και ο περιορισμός των εκπομπών CO2, αποτελούν θεμελιώδεις αρχές του σχεδιασμού, ενώ στο Lower Don Lands, συνδυάζεται η βιωσιμότητα και με άλλους στόχους, όπως είναι η διαφορετικότητα των γειτονιών, η εναλλαγή οργανικών και γραμμικών σχηματισμών, η διαφορετική τυπολογία χώρων πρασίνου, κτιρίων κ.α.

     Βασικό στόχος και των τριών παραδειγμάτων είναι η δημιουργία βιώσιμων αστικών πυκνοτήτων και ο περιορισμός της αστικής διάχυσης.  Αυτό το καταφέρνουν με τον σχεδιασμό συνεκτικού αστικού ιστού και με την εξασφάλιση επαρκών χώρων πρασίνου και δημόσιων χώρων.

      Επιπροσθέτως, το πρώτο και το τρίτο παράδειγμα, δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στο σχεδιασμό των δημόσιων χώρων άμεσα συνδεδεμένων με το υγρό στοιχείο. Αυτή η σύνδεση καθιστά το νερό οδηγό χωροθέτησης των χώρων πρασίνου. Σαφέστερα, στο πρώτο παράδειγμα, σχηματίζεται μια ενιαία ‘’πράσινη’’ γραμμική διαδρομή κατά μήκος του ρέματος, ενώ στο τρίτο παράδειγμα, η σύζευξη νερού και χώρων πρασίνου παράγει οργανικό αποτέλεσμα, το οποίο προσδίδει έναν νέο χαρακτήρα και ταυτότητα στην περιοχή επέμβασης. Αντίθετα, στο δεύτερο παράδειγμα, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στους χώρους ιδιωτικού πρασίνου, στους ισόγειους κήπους των διαμερισμάτων και στα sky-garden.

     Τέλος, η καινοτομία του τρίτου παραδείγματος σε σχέση με τα δύο προηγούμενα είναι ο μετασχηματισμός της τοποθεσίας, και η αναζωογόνηση της μέσω της προσθήκης του υδάτινου στοιχείου, το οποίο θα αποτελέσει τη γενεσιουργό αιτία της ανάπτυξης και βασικό στοιχείο του σχεδιασμού.

ΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗΣ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ    

     Και στα τρία παραδείγματα, η μίξη χρήσεων γης και η στενή σχέση τους με τις κατοικίες και με το οδικό δίκτυο είναι εμφανής. Στο ΒedZED η διάταξη των χρήσεων αποσκοπεί στην επίτευξη της καλύτερης πρόσβασης σε αυτές από όλους τους κατοίκους, προκειμένου να περιοριστούν οι καθημερινές μετακινήσεις, που επιβαρύνουν το περιβάλλον.

ΑΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

     Στο πρώτο παράδειγμα, οι χαράξεις, σχετίζονται άμεσα, με τη θέση των αυθαίρετων οικισμών που προϋπήρχαν στην περιοχή, με τις υψομετρικές καμπύλες, καθώς και με το σχήμα του ρέματος, ενώ στο τρίτο παράδειγμα, οι χαράξεις βασίζονται κυρίως στα νέα δεδομένα που προέκυψαν από τον ‘’μετασχηματισμό’’ του τόπου.  Πιο συγκεκριμένα, κατά μήκος των νέων εκβολών που σχεδιάστηκαν, χωροθετήθηκαν οι μεγάλοι δημόσιοι χώροι και τα θεματικά πάρκα, που έδωσαν σαφή σχετικά όρια και νέο χαρακτήρα στις νέες οικιστικές ενότητες, ο οποίος προέκύψε από τη δημιουργία της αυτής της νέας σχέση φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος. Στο τρίτο παράδειγμα, η βασική χάραξη είναι πολύ συγκεκριμένη, είναι ο άξονας ανατολής-δύσης, που αποτελεί τον καλύτερο προσανατολισμό, διότι εξασφαλίζει τον καλύτερο ηλιασμό των κτιρίων. Η συγκεκριμένη διάταξη, βέβαια, όπως προαναφέρθηκε, δημιουργεί κάποια προβλήματα, που προκύπτουν από την ομοιομορφία χωροθέτησης των διατάξεων.

ΚΤΙΡΙΑΚΟΙ ΟΓΚΟΙ

     Στο πρώτο και στο τρίτο παράδειγμα, δίνεται έμφαση στη μείωση του ύψους των κτιρίων όσο η απόσταση στους από το νερό ελαττώνεται, καθώς και στην μορφολογική ποικιλία των κτιρίων.

     Στο πρώτο, τα πολυώροφα κτίρια στις απόκρημνες περιοχές, παρουσιάζουν μια διαβάθμιση ιδιωτικότητας, καθώς οι ισόγειοι χώροι τους είναι δημόσιοι και συνδέονται με τα δημόσια κεντρικά κλιμακοστάσια. Επίσης, μορφολογικά, προβάλουν μια «ειλικρίνεια», διότι το κάθε διαμέρισμα έχει διαφορετική διάταξη και επένδυση από διαφορετικά είδη πλινθοδομών, ώστε να γίνεται αντιληπτό ως μονάδα. Στο τρίτο παράδειγμα, σχεδιάστηκαν κτίρια με πολλές ακμές, με ανομοιομορφία ύψους, καθώς και είναι εμφανής και η τυπολογική ποικιλία των κατόψεών τους.

     Σε αντίθεση με τις παραπάνω διατάξεις, στο δεύτερο παράδειγμα, τα κτίρια παρουσιάζουν μια ομοιομορφία όσον αφόρα τα υλικά των όψεων και την τυπολογία τους, προσδίδοντας στην γειτονία ένα δικό της χαρακτήρα.

      Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι τόσο στο δεύτερο, όσο και στο πρώτο παράδειγμα, η βιοκλιματική αρχιτεκτονική και η εξοικονόμηση ενέργειας αποτελεί σημαντικό στοιχείο του σχεδιασμού.